لباس محلی ستون هویت پایدار سیستان‌وبلوچستان است

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌بلوچ» به نقل از عصرهامون، تاریخ معاصر ایران آکنده از تجربه‌های تلخ تحمیل و سرکوب فرهنگی است؛ تجربه‌هایی که نه‌تنها هویت ملی را به چالش کشید، بلکه کوشید بنیان‌های مذهبی و سنتی جامعه را نیز از میان ببرد. یکی از سیاه‌ترین این تجربه‌ها، سیاست‌های رضاشاه در زمینه تغییر اجباری پوشش و تحمیل سبک زندگی غربی بود؛ اقدامی که با زور و خشونت همراه شد و آثار و تبعات آن هنوز بر تار و پود جامعه باقی مانده است.

در آن دوران، رضاشاه با تکیه بر ایده‌های شبه مدرن و حمایت بی‌چون‌وچرا قدرت‌های استعماری، سعی کرد چهره جامعه ایرانی را به‌زور تغییر دهد. او معتقد بود که «یکسان‌سازی ظاهری» از طریق لباس می‌تواند مقدمه‌ای برای نزدیک شدن به غرب باشد. اما واقعیت این است که این سیاست چیزی جز تلاش برای بریدن ریشه‌های فرهنگی ملت ایران نبود.
 
لباس در فرهنگ ایرانی و به‌ویژه در سیستان و بلوچستان، تنها یک پوشش ظاهری نیست؛ بلکه بخشی از هویت تاریخی، مذهبی و اجتماعی مردم است. لباس سنتی بلوچ که با طرح‌ها، رنگ‌ها و دوخت خاص خود شناخته می‌شود، نه‌فقط نماد اصالت، بلکه سندی از تمدنی دیرینه است که نسل به نسل منتقل شده. تحمیل پوشش فرنگی به جای آن، به معنای نابودی آگاهانه بخشی از میراث‌فرهنگی و تلاشی برای بی‌ریشه کردن مردمان این دیار بود.
 
مأموران حکومتی در بسیاری از مناطق کشور، از جمله بلوچستان، به‌زور لباس‌های محلی را از تن مردم درآورده و آنان را مجبور می‌کردند لباس‌های بیگانه بر تن کنند. این اقدام، علاوه بر ایجاد حس تحقیر و سرخوردگی در مردم، یک شکاف عمیق میان نسل‌ها ایجاد کرد؛ شکافی که در خاطرات سالمندان بلوچ هنوز به‌عنوان روزهای تاریک یاد می‌شود.
 
لباس بلوچ ستون اصالت و ایمان مردم است

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌بلوچ» به نقل از عصرهامون، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن قاسمی مسئول عقیدتی سیاسی شهرستان مهرستان بیان کرد: باید درک کنیم که لباس بلوچ فقط یک پوشش ظاهری نیست، بلکه بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ و هویت مردم این منطقه است. این لباس ریشه در تاریخ اسلام، باورهای دینی و سنت‌های دیرینه‌ای دارد که نسل‌ها با آن زندگی کرده‌اند. وقتی رضاخان خواست آن را حذف کند، در واقع قصد داشت اصالت مردم این دیار را ریشه‌کن سازد.
 
 وی ادامه داد: هر قوم و ملتی با نمادهایی شناخته می‌شود؛ برای مردم بلوچ، لباس محلی یکی از مهم‌ترین این نمادهاست. لباس نه‌تنها هویت فردی، بلکه هویت جمعی یک قوم را نشان می‌دهد. رضاخان با حمله به این نماد، قصد داشت بنیان فرهنگی ملت را متزلزل کند. این اقدام صرفاً تغییر در ظاهر نبود، بلکه تهاجمی علیه هویت اسلامی و بومی ما بود.
 
  قاسمی تأکید کرد: رضاخان تصور می‌کرد با یکسان‌سازی ظاهری می‌تواند جامعه را مدرن کند، در حالی که این سیاست، جامعه را دچار بحران هویتی کرد. در بلوچستان، مردی که لباس محلی بر تن داشت، نه‌تنها خودش را متعلق به تاریخ و دینش می‌دانست، بلکه احساس غیرت و عزتی می‌کرد که با هیچ چیز دیگری قابل جایگزین نبود. حذف این لباس حذف غیرت و عزت است.
 
 وی افزود: اجبار مردم به پوشیدن لباس بیگانه، یک تحقیر سازمان‌یافته بود. بسیاری از خانواده‌ها برای اینکه لباس محلی‌شان مصادره نشود یا از تنشان درآورده نشود، مجبور شدند آن را پنهان کنند. این فشار، رنجی بزرگ بر مردم تحمیل کرد، اما در عین حال باعث شد که ارزش لباس محلی دوچندان شود و مردم برای حفظ آن مقاومت کنند.
 
 مسئول عقیدتی سیاسی مهرستان با اشاره به ریشه‌های مذهبی ماجرا گفت: سیاست رضاخان نه صرفاً یک تغییر اجتماعی، بلکه یک نقشه سیاسی و ضددینی بود. او می‌خواست مردم ایران، به‌ویژه مردمان متدین و اصیل بلوچستان، از اسلام و ارزش‌های دینی فاصله بگیرند. لباس، حجاب، مراسم مذهبی و شعائر دینی، همه هدف این نقشه شوم بودند.
 
 وی در پایان خاطرنشان کرد: امروز وقتی جوانان بلوچ با افتخار لباس سنتی خود را بر تن می‌کنند، این یک نوع مقاومت تاریخی است. آنان نشان می‌دهند که نقشه رضاخان شکست خورده است. لباس بلوچ همچنان زنده است و باید آن را به‌عنوان ستون اصالت و هویت مردم سیستان و بلوچستان پاس داشت. نابودی این لباس به معنای نابودی هویت بود، اما ایستادگی مردم، این توطئه را خنثی کرد. تغییر پوشش تیر خلاص بر اصالت فرهنگی بود
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌بلوچ» به نقل از عصرهامون، عبدالرئوف حسین‌زائی کارشناس سیاسی بیان کرد: لباس بلوچ پیشینه‌ای یک هزار ساله دارد و بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و باور مردم این سرزمین است. وقتی رضاخان آن را هدف گرفت و لباس غربی را تحمیل کرد، در حقیقت تیر خلاص را به اصالت فرهنگی مردم سیستان و بلوچستان شلیک کرد.

وی ادامه داد: مردم بلوچ به لباسشان افتخار می‌کنند. این لباس فقط یک پوشش نیست؛ بلکه نشانه‌ای از ایمان، پاک‌دامنی، عزت و استقلال فرهنگی است. تغییر آن به اجبار، به معنای بریدن نسل جوان از ریشه‌های خود و تحقیر فرهنگ بومی بود. سیاست رضاخان در حقیقت نوعی بی‌ریشه سازی ملت بود.
 
حسین‌زائی افزود: رضاخان به‌جای سرمایه‌گذاری بر توسعه علمی، اقتصادی و زیرساختی کشور، بر سر ظاهر مردم متمرکز شد و تصور کرد تغییر لباس یعنی پیشرفت. این تفکر سطحی، جامعه ایران را در مسیر تحقیر قرار داد. در بلوچستان، ضربه‌ای که این سیاست وارد کرد، بسیار سنگین‌تر بود، زیرا لباس محلی این منطقه ستون اصالت و نماد فرهنگ مردم است.
 
وی خاطرنشان کرد: با وجود این فشارها، مردم بلوچستان ایستادگی کردند. امروز جوانان و حتی کودکان با افتخار لباس محلی می‌پوشند و این یعنی اصالت فرهنگی زنده مانده است. اما باید توجه داشت که بخشی از میراث ما از بین رفته و وظیفه امروز ماست که برای احیای کامل آن تلاش کنیم.
 
کارشناس سیاسی و رئیس دانشگاه پردیس مهرستان تأکید کرد: تجربه رضاخان یک درس تاریخی است: هرگاه حاکمیت بخواهد فرهنگ اصیل مردم را نابود کند، دیر یا زود با شکست مواجه خواهد شد. تنها راه توسعه واقعی، حفظ و تقویت اصالت‌ها است.
 
لباس بلوچی شناسنامه زنده مردم این دیار است
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «صدای‌بلوچ» به نقل از عصرهامون، ابراهیم محمدی رئیس میراث‌فرهنگی و صنایع‌دستی شهرستان مهرستان بیان کرد: لباس بلوچی نه‌تنها یک پوشش سنتی، بلکه شناسنامه زنده مردم این خطه است. هر دوخت و طرح آن روایتگر تاریخ و باورهای مذهبی مردم بلوچستان است. وقتی رضاخان دستور تغییر پوشش داد، در حقیقت می‌خواست این شناسنامه را از مردم بگیرد و آنان را بی‌ریشه کند.
 
 وی ادامه داد: تغییر اجباری لباس به معنای یک مهندسی فرهنگی تحمیلی بود. رضاشاه می‌خواست همه ملت ایران را در قالبی واحد و وارداتی جای دهد و تنوع فرهنگی و هویت‌های محلی را نابود کند. این سیاست در بلوچستان ضربه‌ای عمیق‌تر داشت، چرا که لباس بلوچی نماد غیرت، وقار و استقلال فرهنگی مردم است.
 
 محمدی افزود: لباس بلوچی با اعتقادات مذهبی و سنت‌های دیرینه مردم گره خورده است. سادگی و نجابت آن بیانگر ایمان و هویت دینی مردم است. تحمیل پوشش غربی، عملاً به معنای تحقیر این ارزش‌ها بود. بسیاری از مردم این اجبار را توهینی آشکار به تاریخ و فرهنگ خود می‌دانستند.
 
 وی با اشاره به آثار اجتماعی این سیاست خاطرنشان کرد: وقتی حکومتی به مردم بگوید لباسی که از نیاکانتان به ارث برده‌اید ارزشی ندارد، در حقیقت قصد دارد آنان را از تاریخشان جدا کند. این یک خشونت فرهنگی آشکار بود که موجب سرخوردگی اجتماعی و احساس تحقیر در میان مردم شد.
 
 رئیس میراث‌فرهنگی و صنایع‌دستی شهرستان مهرستان در ادامه گفت: اگر امروز می‌بینیم جوانان بلوچ دوباره با افتخار لباس سنتی می‌پوشند، این یک واکنش تاریخی به ظلم رضاخان است. مردم با این کار ثابت می‌کنند که لباس بلوچی هنوز زنده است و هیچ سیاستی نمی‌تواند آن را از میان بردارد. این لباس سند مقاومت فرهنگی و تاریخی بلوچستان است.
 
 وی در پایان تأکید کرد: درس تاریخ این است که اصالت را نمی‌توان با زور نابود کرد. سیاست رضاخان شکست خورد؛ چون بر پایه بی‌احترامی به هویت مردم شکل گرفته بود. امروز وظیفه ماست که با افتخار از لباس بلوچی به‌عنوان میراث معنوی و نماد وحدت و اصالت مردم سیستان و بلوچستان محافظت کنیم و آن را به نسل‌های آینده منتقل سازیم.
 
لباس محلی نماد مقاومت فرهنگی در برابر سیاست‌های تحقیرآمیز
سیاست‌های فرهنگی رضاخان در زمینه تغییر پوشش، نه‌تنها یک شکست تاریخی، بلکه نمونه‌ای آشکار از تلاش برای نابودی اصالت مردم ایران بود.
 
در سیستان و بلوچستان، این سیاست بیش از هر جای دیگر آثار ویرانگر خود را نشان داد، زیرا لباس محلی این منطقه نماد دیرینه هویت، ایمان و فرهنگ مردم است. با وجود همه فشارها، این لباس همچنان زنده است و امروز به‌عنوان نماد مقاومت فرهنگی در برابر سیاست‌های تحقیرآمیز گذشته، ارزش دوچندان یافته است.
 
انتهای خبر/ https://asrehamoon.ir/vdcdox0fnyt0jx6.2a2y.html